Prawo autorskie | Copyright Law

Prawo panoramy – czy wolno fotografować budynki?

street-art-606379_1280

Coraz więcej turystów wyjeżdżających na wakacje i uwieńczających chwile spędzone podczas takich wyjazdów zastanawia się i zadaje pytanie – czy można wykorzystać zdjęcie budynków, jeśli w tle znajdują się obiekty architektoniczne np. selfie w tle Pałacu Kultury i Nauki czy Wieży Eiffla?

Podstawą dla udzielenia odpowiedzi na to pytanie jest stwierdzenie, że prawo autorskie ma charakter terytorialny co oznacza, że odpowiedź będzie zależała od tego, w jakim Państwie panorama została uwieczniona na fotografii.

Polskie regulacje prawne

W Polsce  przyjęto wolność panoramy, jako jedną z form dozwolonego użytku. Co sprawia, że aby można było legalnie wykorzystać takie zdjęcie muszą zostać spełnione ściśle określone warunki wskazane w art. 33 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Art. 33 Wolno rozpowszechniać utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku. 

Prawo panoramy wolno zastosować, gdy:

  • utwór wystawiony został na stałe,
  • wystawiono go na ogólnie dostępnych drogach, ulicach placach lub w ogrodach,
  • rozpowszechnianie nastąpi nie do tego samego użytku.

Wolno rozpowszechniać fotografii, na której jest utwór architektoniczny bez zgody twórcy, jeśli dany utwór ma charakter stały, znajduje się w ogólnodostępnym miejscu i rozpowszechnienie następuje w innym celu niż ten, czyli nie jest dokonywane w celu kopiowania utworu.

Nie są objęte prawem panoramy utwory:

  • wystawione tymczasowo np. instalacje na otwartym powietrzu, wystawy sklepowe,
  • ukryte za ogrodzeniem obiekty użyteczności publicznej lub budynki prywatne,
  • budynki, do których dostęp jest odpłatny.

Co więcej, prawo panoramy zapewnia wolność fotografowania i rozpowszechniania fotografii w każdym celu, w tym komercyjnym, oprócz rozpowszechniania w tym samym celu.

Co ze sztuką uliczną, czyli graffiti i muralem? Czytaj dalej „Prawo panoramy – czy wolno fotografować budynki?”

Prawo autorskie | Copyright Law

Dozwolony użytek publiczny i osobisty „fair use” w Polsce

zrzut ekranu 2019-01-7 o 09.46.47
Foto: writecomics.com

Czym jest dozwolony użytek?

Dozwolony użytek to możliwość korzystania z utworu bez konieczności uzyskiwania zgody uprawnionego. Takie wykorzystanie utworu nie może naruszać praw twórcy poza zakres objęty dozwolonym użytkiem i stanowi wyjątek od ogólnych zasad ochrony prawa autorskiego. Poniżej opisane zostały zasady korzystania z instytucji dozwolonego użytku tylko w zakresie prawa polskiego.

Rodzaje dozwolonego użytku:

  • publiczny, w tym dozwolony użytek edukacyjny;
  • osobisty (prywatny).

Dozwolony użytek uzasadniony jest interesem społecznym i umożliwia rozwój społeczeństwa w dziedzinie kultury i sztuki. Bez dozwolonego użytku nie byłoby możliwe korzystanie z cudzego utworu, czyli np. pożyczenie książki znajomemu czy odtworzenie muzyki na urodzinach.

Dozwolony użytek osobisty

Dozwolony użytek osobisty (prywatny) to możliwość korzystania z rozpowszechnionego już utworu bez konieczności uzyskiwania zgody twórcy. Aby móc korzystać z dozwolonego użytku osobistego należy spełnić poniższe trzy warunki:

  1. Utwór musi być już rozpowszechniony (np. nie obejmuje utworów przedpremierowych);
  2. Krąg osób korzystających z utworu to osoby pozostające ze sobą w związku osobistym, w tym stosunku pokrewieństwa (spokrewnienie w linii prostej np. ojciec, babcia lub bocznej np. ciotka, brat, siostra), powinowactwa (małżonek z rodziną drugiego małżonka) lub w stosunku towarzyskim (np. przyjaciele z klasy).
  3. Nieodpłatność i cel niekomercyjny, czyli w innym celu niż zarobkowym lub handlowym.

Dozwolony użytek nie dotyczy utworów znajdujących się w domenie publicznej, gdyż co do tych utworów prawa autorskie majątkowe już wygasły.

Dozwolony użytek osobisty nie obejmuje programów komputerowych (wyłączenie). Czytaj dalej „Dozwolony użytek publiczny i osobisty „fair use” w Polsce”