Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law, Prawo social media | Social Media Law, Prawo usług płatniczych | Payment Service Law

Kradzież tożsamości – jak jej uniknąć?

identity_theft_3

Cyberprzestępcy są coraz sprytniejsi i stosują różnorakie metody, aby dotrzeć do danych osobowych potencjalnych ofiar i następnie handlować nimi lub wykorzystać je w celu popełnienia konkretnego przestępstwa np. zaciągnięcie pożyczki wykorzystując dane osobowe ofiary. Wzrost ilości udanych ataków hackerskich świadczy tylko o tym, że podstawowa wiedza o tym, jak można się ustrzec ataku jest niezbędna każdemu użytkownikowi Internetu. Choć oczywistym pozostaje, że całkowite usunięcie zagrożenia ciągle jest niemożliwe. 

Przestępstwo kradzieży tożsamości zostało uregulowane w art. 190a § 2 Kodeksu karnego, gdzie przyjmuje postać podszywania się, tj. fałszywego podawania się za inną osobę z wykorzystaniem jej wizerunku lub innych danych osobowych w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

Polegać może na rozpowszechnianiu ofert matrymonialnych, zamawianiu towarów i usług w imieniu ofiary czy poprzez inne działanie mające być dla tej osoby uciążliwe lub wyrządzające szkodę. Aby dokonać tego przestępstwa wystarczy sam fakt podszycia się pod inną osobę (przestępstwo formalne).

Pojęcie danych osobowych zostało określone ustawą z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych i zgodnie z tym przepisem za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej w celu ustalenia jej tożsamości.

Kluczowe dla przestępstwa podszywania się pod inną osobę jest jego kierunkowy charakter, co oznacza, że czynności sprawcze muszą być podjęte w celu wyrządzenia pokrzywdzonemu szkody majątkowej lub osobistej. Wystarczy jednak, aby sprawca we wskazanym celu dążył.

Szkoda majątkowa obejmuje uszczuplenie (zmniejszenie) aktywów majątkowych (także zysków) lub powiększenie pasywów (długów), przy czym majątkiem są wszystkie prawa, które mają wartość możliwą do wyrażenia w pieniądzu. Szkodą osobistą jest natomiast każda inna strata niemająca bezpośredniego przełożenia na wartości ekonomiczne (np. utrata zaufania, dobrego imienia itp.).

Ofiarą przestępstwa może zostać zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna.

Zagrożenie karą w przypadku tego przestępstwa to kara pozbawienia wolności do lat 3.

Sprawa o sygn. akt II K 497/15 (Sądu Rejonowego w Olsztynie)

Czytaj dalej „Kradzież tożsamości – jak jej uniknąć?”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law, Prawo kryptowalut & Blockchain

Darknet i jego pułapki prawne

 

0*eVDHIAzTgpboDkUW

Czym jest Darknet?

Darknet (inaczej ukryta sieć) stanowi ukrytą częśc zasobów Internetu niedostępną z poziomu standardowych wyszukiwarek internetowych, do której dostęp jest możliwy tylko przy użyciu specjalnego oprogramowania. Na darknet składa się wiele anonimowych rozproszonych węzłów np. TOR. W związku z tym, że dostęp do stron internetowych w darknecie jest utrudniony, wykorzystuje się katalogi dostępnych adresów. Po uzyskaniu dostępu do Darknetu trzeba najpierw ustalić adres strony internetowej (zwykle skomplikowany, składający się z liter i cyfr), aby na nią się dostać.

W sieci TOR dominuje symbol >>cebuli<<, którą tłumaczy się jako odzwierciedlenie struktury sieci – poszczególne nakładające się na siebie warstwy sieci, pozwalają zachować anonimowość.

Darknet oraz idea wolnego Internetu

W darknecie szerzona jest idea wolnego Internetu, co przejawia się poprzez możliwość zachowania anonimowości (lub pozornej anonimowości) jego użytkowników. Darknet jako ukryta sieć wypełnia również postulaty twórców Internetu, aby ten pozostał wolny i w sposób nieograniczony dostępny dla każdego.

Anonimowość jako cecha darknetu szczególnie istotna jest dla społeczeństw żyjących w państwach totalitarnych, gdzie nie ma powszechnego dostępu do prasy i obowiązuje cenzura np. Chiny, Korea Płn, a takie serwisy jak Facebook czy Twitter są niedostępne.

Jakie zagrożenia wiążą się z korzystaniem z Darknetu?

Czytaj dalej „Darknet i jego pułapki prawne”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law, Prawo kryptowalut & Blockchain, Prawo usług płatniczych | Payment Service Law

Pomoc prawna dla pokrzywdzonych przez giełdę kryptowalut BitMarket.pl

blockchain-3446557_1280

W dniu 8 lipca 2019 roku doszło do zamknięcia giełdy kryptowalut BitMarket. Powodem takiej decyzji była utrata płynności finansowej. Liczba pokrzywdzonych to może być nawet kilkadziesiąt tysiecy osób i miliony złotych start.

Każdy, kto utracił swoje środki w związku z tą sytuacją ma do wyboru dwie drogi postępowania – karną i cywilną. Jednakże, obecnie działania skupiają się na postępowaniu karnym (przygotowawczym) prowadzonym przez prokuraturę.

Co może zrobić pokrzywdzony przez giełdę BitMarket?

Pokrzywdzeni mogą składać „Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa” do Prokuratury Okręgowej w Olsztynie, Wydział II do Spraw Przestępczości Gospodarczej (adres: ul. Dąbrowszczaków 12, 10-959 Olsztyn) lub każdej innej prokuratury (zawiadomienia zostaną przekazane zgodnie z właściwością).

Zawiadomienia należy kierować do sygnatury sprawy „PO II Ds. 44.2019”. 

W zawiadomieniu należy podać takie informacje jak: Czytaj dalej „Pomoc prawna dla pokrzywdzonych przez giełdę kryptowalut BitMarket.pl”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law

Przeszukanie i zatrzymanie sprzętu komputerowego

privacy-policy-510728_1280

Przeszukanie i zatrzymanie rzeczy uregulowane zostało w rozdziale 25 k.p.k. i przepisy tego rodziału odnoszą się odpowiednio do przeszukania pomieszczeń i zatrzymania sprzętu komputerowego. W tym kontekście spornym pozostaje, czy należy dokonywać zatrzymania całego komputera w przypadku, gdy wystarczającym mogłoby się okazać zatrzymanie tylko dysku trwardego lub innego elementu sprzętu komputerowego. 

PRZESZUKANIE

Przeszukanie to czynność procesowa dokonywana przez uprawniony organ, mająca na celu wykrycie lub zatrzymanie albo przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej, a także znalezienie rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym czy karnoskarbowym. Można dokonać przeszukania pomieszczeń i innych miejsc oraz osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów.

Przeszukania może dokonać prokurator albo (na polecenie sądu lub prokuratora) Policja, a w wypadkach wskazanych w ustawach – także inny organ.

W celu wykrycia lub zatrzymania albo przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej, a także w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w postępowaniu karnym, można dokonać przeszukania pomieszczeń (np. biura, domu) i innych miejsc, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że osoba podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują.

Osobie, u której dokonuje się przeszukania, należy okazać postanowienie sądu lub prokuratora, co stanowi obowiązek organu przeszukującego.

W wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeżeli postanowienie sądu lub prokuratora nie mogło zostać wydane, organ dokonujący przeszukania (Policja) okazuje nakaz kierownika swojej jednostki lub legitymację służbową, a następnie zwraca się niezwłocznie do sądu lub prokuratora o zatwierdzenie przeszukania. Postanowienie sądu lub prokuratora w przedmiocie zatwierdzenia należy doręczyć osobie, u której dokonano przeszukania, w terminie 7 dni od daty czynności na zgłoszone do protokołu żądanie tej osoby. O prawie zgłoszenia żądania należy ją pouczyć.

Jeśli Policja, po pouczeniu o odpowiedzialności za nieudzielenie lub za fałszywe zeznania, zażąda od ujawnienia jakichś danych, to taka osoba zobowiązana pod groźbą kary pieniężnej lub aresztu do ich ujawnienia. Nie musi ujawniać pewnych informacji (np. hasła do zasobów komputera): Czytaj dalej „Przeszukanie i zatrzymanie sprzętu komputerowego”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law, Prawo usług płatniczych | Payment Service Law

Co należy zrobić ze znalezioną kartą płatniczą? Karta zbliżeniowa i kradzież z włamaniem

credit-card-1591492_1280

Znaleziona karta płatnicza i co dalej?

W przypadku znalezienia karty płatnicznej (np. kredytowej, debetowej, bankomatowej) na ulicy lub w innym miejscu należy pamiętać, że takiej karty nie można użyć, a należy ją przekazać do najbliższego oddziału banku widniejącego na odwrocie karty (osobiście lub przesłać na adres wskazany na karcie) albo przekazać Policji.

Trzeba pamiętać, że płatność wykonana cudzą kartą płatniczą, w tym zbliżeniową (również taka o wartości transakcji poniżej 50 zł) zawsze stanowi przestępstwo i należy liczyć z odpowiedzialnością za takie zachowanie.

Co grozi za posłużenie się cudzą kartą zbliżeniową?

Pod rozwagę Sądu Najwyższego poddano tezę stanowiącą, że przy wykorzystaniu karty zbliżeniowej do wykonania transakcji bez podania do niej kodu PIN – nie dochodzi do przełamania zabezpieczeń i dlatego nie można przypisać takiemu zachowaniu kwalifikacji prawnej kradzieży z włamaniem przewidzianej w art. 278 Kodeksu karnego. Jak Sąd Najwyższy odniósł się do tego zagadnienia?

Ocena Sądu Najwyższego na przykładzie sprawy III KK 349/16  (wyrok z 22 marca 2017 roku)

Czytaj dalej „Co należy zrobić ze znalezioną kartą płatniczą? Karta zbliżeniowa i kradzież z włamaniem”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law

Karta płatnicza i przestępstwo skimmingu

atm-2923515_1280

Stale wzrasta liczba przypadków przestępstw wykonywanych z użyciem kart płatniczych. Staje się tak przez wzrost samej liczby kart w użyciu klientów banków, zwiększenie liczby bankomatów oraz większą świadomość społeczeństwa dotyczącą korzyści płynących z transakcji płatniczych. W związku z tym, coraz łatwiejszy staje się dostęp do środków pieniężnych potencjalnych ofiar dla przestępców.

Czym jest karta płatnicza?

Zgodnie z ustawą o usługach płatniczych, kartą płatniczą jest „karta uprawniająca do wypłaty gotówki lub umożliwiająca złożenie zlecenia płatniczego za pośrednictwem akceptanta lub agenta rozliczeniowego, akceptowaną przez akceptanta w celu otrzymania przez niego należnych mu środków, w tym kartę płatniczą w rozumieniu art. 2 pkt 15 rozporządzenia (UE) 2015/751” (art. 2 pkt 15a ustawy o usługach płatniczych).

Ustawowo nie dokonano podziału kart płatniczych. W doktrynie stosuje się różne kryteria podziału, w tym podział kart ze względu na sposób dokonywania płatności (wg R. Kaszubskiego i Ł. Obzejty):

  • karta debetowa
  • karta kredytowa
  • karta obciążeniowa
  • karta bankomatowa
  • karta przedpłacona
  • karta wirtualna

Karta płatnicza i prawo

Aby pociągnąć do odpowiedzialności sprawcę przestępstwa związanego z wykorzystaniem karty płatniczej, należy posiłkować się różnymi przepisami kodeksu karnego. Za K. Mikołajczykiem można wyróżnić następujące rodzaje przestępstw kartowych:

  • kradzież karty i wykorzystanie karty zagubionej
  • posługiwanie się kartami doręczonymi
  • wyłudzenie karty na podstawie wniosku zawierającego fałszywe dane bądź wystawionego na podstawioną osobę
  • nielegalne wykorzystanie numeru karty (carding)
  • wyłudzenie towarów i usług przez nielegalnego posiadacza karty
  • phishing
  • fałszowanie kart płatniczych

Czym jest skimming?

Skimming stanowi bezprawne skopiowanie zawartości paska magnetycznego karty bankowej (bankomatowej, kredytowej itp.) w celu wytworzenia duplikatu oryginalnej karty. Taka zduplikowana karta działa tak samo jak oryginalna, a transakcje nią dokonane obciążają prawowitego właściciela.

Wśród rodzajów przestępstwa skimmimgu wyróżnia się: Czytaj dalej „Karta płatnicza i przestępstwo skimmingu”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law

Przestępstwo phishingu – na czym polega i jaka kara grozi za jego popełnienie? Art. 287 Kodeksu karnego

image9

Czym jest phishing?

Phishing polega na manipulowaniu danych informatycznymi z ukierunkowaniem działań na osiągnięcie korzyści majątkowej, ale ta korzyść nie musi zostać osiągnięta.

W praktyce najczęściej phishing polega na wysyłaniu emaili do potencjalnych ofiar z wiadomością, która została przygotowana z zastosowaniem technik socjotechnicznych, tak aby uzyskać od odbiorcy tego emaila pożądane informacje np. PIN, kod, hasło, dane osobowe itd., które mogą zostać następnie wykorzystane w celu osiągnięcia korzyści majątkowych.

Pharming

Trudniejszą do wykrycia dla organów ścigania formą phishingu jest pharming, czyli wykorzystanie fałszywych witryn stron internetowych do przechwycenia danych tj. hasła, numery kart kredytowych i inne dane.

Oszustwo komputerowe z art. 287 Kodeksu karnego

Przestępstwo phishingu odpowiada ustawowemu przestępstwu z art. 287 Kodeksu karnego (oszustwo komputerowe). Stanowi odmianę klasycznego oszustwa (z art. 286 k.k.). Czytaj dalej „Przestępstwo phishingu – na czym polega i jaka kara grozi za jego popełnienie? Art. 287 Kodeksu karnego”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law

Przestępstwo hackingu – na czym polega i jaka kara grozi za jego popełnienie? Art. 267 Kodeksu karnego

hacker-2300772_1280

HACKING

Art. 267 Kodeksu karnego odnosi się do przestępstwa hackingu i zgodnie z § 1 tego przepisu za hacking odpowiada „kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nie przeznaczonej (…), przełamując albo omijając elektroniczne, informatyczne jej zabezpieczenie (…)”.

PRZESŁANKI POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA HACKINGU

Wymagane przesłanki popełnienia „klasycznego” przestępstwa hackingu art. 267 § 1 k.k.:

  • brak upoważnienia do uzyskania dostępu do tych informacji;
  • samo uzyskanie dostępu wystarczy;
  • informacje nie są przeznaczone dla osoby, która uzyskała do nich dostęp;
  • uprzednie ustanowienie zabezpieczeń
  • działanie poprzez przełamanie lub ominięcie zabezpieczeń.

JAK DZIAŁA SPRAWCA HACKINGU? 

W dużym uproszczeniu przepis art. 267 § 1 Kodeksu karnego odnosi się do ochrony tajemnicy korespondencji, czyli nieprzeznaczonej dla sprawcy informacji, z którą, aby popełnić przestępstwo wcale nie musi się zapoznać czy też jej zrozumieć. Wystarczy, że uzyska do niej dostęp i to już naraża sprawcę na odpowiedzialność.

Hacker może działać: Czytaj dalej „Przestępstwo hackingu – na czym polega i jaka kara grozi za jego popełnienie? Art. 267 Kodeksu karnego”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law

Piractwo komputerowe: czym jest i jaka kara grozi za jego popełnienie? (art. 278 § 2 Kodeksu karnego)

copyright-3197524_1280

Przestępstwo piractwa komputerowego (w rozumieniu uzyskania cudzego programu komputerowego) uregulowane zostało w art. 278 § 2 Kodeksu karnego. Piractwo  komputerowe występuje w pięciu typach:

  1. Piractwo użytkowników końcowych – instalowanie, kopiowanie, korzystanie z utworu bez licencji lub wbrew niej.
  2. Korzystanie z oprogramowania na serwerze bez licencji.
  3. Piractwo w Internecie.
  4. Sprzedaż komputera z zainstalowanym nielegalnym oprogramowaniem –
  5. Podrabianie oprogramowania .

Ogólna charakterystyka

Piractwo komputerowe (uzyskanie cudzego programu komputerowego, art. 278 § 2 k.k.) to przestępstwo kierunkowe, umyślne, popełniane w zamiarze bezpośrednim. Ścigane z oskarżenia publicznego.

Pojęcia

Czytaj dalej „Piractwo komputerowe: czym jest i jaka kara grozi za jego popełnienie? (art. 278 § 2 Kodeksu karnego)”

Cyberprzestępczość | Cybercrime, Prawo karne | Criminal Law

Hejt internetowy – jak się przed nim bronić?

bricks-brickwall-brickwork-1092364.jpg

HEJT – MOWA NIENAWIŚCI

Hejt internetowy (z ang. hate speech), inaczej mowa nienawiści, to bezpodstawne obrażanie oraz wulgarne i agresywne komentowanie. Hejter nie ma zamiaru zmieniać opinii innych, kieruje często argumenty ad personam i jego wypowiedzi mają wydżwięk wyjątkowo negatywny.

Hejt może dotyczyć zarówno osób publicznych, w tym gwiazd showbiznesu, jak wszystkich innych, w tym dzieci i młodzież. Hejt internetowy może oprócz osob fizycznych dotyczyć również osób prawnych (przedsiębiorstw, stowarzyszeń, fundacji itd).

Do hejtu dochodzi często w wystawianych recenzjach lub opiniach przedsiębiorstwom, towarom lub usługom. Należy w takim przypadku odróżnić (dozwoloną) opinię krytyczną od hejtu.

W polskiej rzeczywistości praktycznie tylko ludzie świata showbiznesu, mediów i polityki decydują się na podejmowanie kroków prawnych wobec hejterów.

Pamiętać należy, że każdemu przysługują te same prawa, a podstawowym problemem w tym względzie pozostaje powszechne ignorowanie zachowań określanych jako hejt internetowy. Często wystarczy zgłoszenie tego faktu organom ścigania albo zwrócenie się o pomoc do prawnika.

KOGO DOTYCZY PROBLEM HEJTU?

Czytaj dalej „Hejt internetowy – jak się przed nim bronić?”