Freelancer to osoba pracująca bez etatu, realizująca projekty na zlecenie, najczęściej specjalizująca się w danej dziedzinie. Freelancerami są zwykle dziennikarze, graficy, copywriterzy, fotografowie, korektorzy, psychologowie, trenerzy personalni czy programiści. Freelancer prowadzi działalność gospodarczą albo rozlicza się na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych (umowy o dzieło). Przy poszukiwaniu zleceń korzysta z portali ze zleceniami. Na polskim rynku największa liczba freelancerów to copywriterzy.
Praca zdalna a pozwolenie o pracę w Polsce
Kwestię zasad wykonywania pracy przez cudzoziemców w Polsce reguluje ustawa o promocji zatrudnia i instytucjach rynku pracy. Jej regulacje nie odnoszą się do wykonywania pracy zdalnie, a więc bez fizycznej obecności na terytorium RP.
Zasady zatrudnienia freelancera
Należy rozróżnić dwa rodzaje sytuacji, z którymi może się spotkać polski przedsiębiorca zatrudniający freelancera z zagranicy.
Po pierwsze, gdy freelancer prowadzi działalność gospodarczą, to w takim wypadku po wykonanej pracy wystawia polskiemu przedsiębiorcy fakturę.
Po drugie, gdy freelancer nie prowadzi działalności gospodarczej można z nim zawrzeć dwa rodzaje umów:
- umowa o dzieło
- umowa zlecenie
Przy konstruowaniu tych umów bierze się pod uwagę polskie regulacje prawne. Zwykle wymagają doprecyzowania niektóre postanowienia umowne tj.:
- jakie prawo będzie właściwe dla zawieranej umowy,
- jaki sąd będzie rozpoznawał sprawę w razie takiej potrzeby.
Czy od zawartej umowy zlecenia należy odprowadzić składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przy zatrudnieniu freelancera z zagranicy?
Nie, gdyż obowiązek uiszczenia składek powstaje w państwie, w którym praca jest wykonywana. Skoro miejscem świadczenia pracy jest inne państwo, to taki obowiązek w Polsce nie powstaje.
Podatki, w tym podatek u źródła
Podatek u źródła (zryczałtowany podatek dochodowy) może mieć zastosowanie, gdy umowa dotyczy:
- praw autorskich lub pokrewnych,
- użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego bądź naukowego,
- informacji związanych ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
- świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.
Jeśli wykonywana umowa dotyczy którejś z powyższych kategorii, to należy zastanowić się, czy można uzyskać zwolnienie od uiszczenia podatku u źródła. W tym celu należy uzyskać o zagranicznego freelancera certyfikat rezydencji (pobyt powyżej 183 dni lub ośrodek interesów życiowych). Ponadto, należy zapoznać się z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a państwem, w którym freelancer mieszka.
Gdy freelancer prowadzi działalność gospodarczą…
Jeśli freelancer prowadzi działalność gospodarczą dochodzi do importu usług, co sprawia, że należy rozliczyć VAT.
W takim przypadku ten obowiązek spoczywa na nabywcy usługi, czyli na polskim przedsiębiorcy. Aby tego dokonać nabywca musi otrzymać od sprzedawcy fakturę. Obligatoryjne elementy faktury powinny obejmować przynajmniej wskazanie na strony transakcji, kwotę do zapłaty, nazwę usługi, datę wykonania usługi i datę wystawienia dokumentu. Nabywca nalicza VAT i go odprowadza.
Kwotę z obcej waluty przelicza się według kursu waluty ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wykonania usługi.
Stan prawny na dzień: 4 maja 2020 roku
Zdjęcie: pixabay.com