Umowa licencyjna vs. umowa o przeniesienie praw autorskich

Ustalenie tego, jaki rodzaj umowy będzie korzystny w danej sytuacji jest ważne zarówno dla twórców utworów (np. malarzy, pisarzy, projektantów, programistów), jak i korzystających z tych utworów. Ten wybór będzie decydował o tym, jakie prawa i przez jaki okres im przysługują w związku z autorstwem lub korzystaniem z danego utworu.

Umowa licencyjna

Umowa licencyjna to umowa ureguowana w art. 66-68 prawa autorskiego, poprzez którą jeden podmiot zezwala na korzystanie ze swego utworu innemu podmiotowi.

Wyróżnia się umowę licencyjną:

niewyłączną
wyłączną

Umowa licencyjna niewyłączna określa, że twórca utworu (licencjodawca) ma nadal możliwość udzielania dalszych licencji. Natomiast umowa licencyjna wyłączna daje korzystającemu z utworu (licencjobiorcy) wyłączne prawo korzystania z utworu.

Warunki stawiane umowie licencyjnej wyłącznej:

forma pisemna
może zostać zawarta na czas nieoznaczony, a jeśli nie wskazano tego, to uważa się, że została zawarta na okres 5 lat, gdy została zawarta na okres dłuższy przyjmuje się, że została zawarta na czas nieoznaczony.

Niewypowiadalność licencji zawartej na oznaczony czas

Licencja zawarta na okres dłuższy niż 5 lat nie może zostać wypowiedziana i dopiero po tym okresie staje się licencją zawartą na czas nieoznaczony i można dokonać jej wypowiedzenia.

Licencjobiorca może udzielać sublicencji tylko jeśli zostało to przewidziane w licencji.

Licencja może stać się licencją dożywotnią (wieczysta), ale katalog praw, które przysługują licencjobiorcy jest ciągle odmienny niż ten, który przysługuje twórcy utworu.

Czy zatem jest inne wyjście w sytuacji, gdy korzystający z utworu chce nabyć prawa do niego?

Tak, takim rozwiązaniem może być zawarcie umowy o przeniesienie praw autorskich.

Umowa o przeniesienie praw autorskich

Umowa o przeniesienie praw autorskich stanowi zbiór postanowień, na mocy których twórca utworu przenosi trwale prawa, które mu przysługują na inną osobę. Umowa ma skutek zobowiązująco-rozporządzający i cechuje ją trwałość. Z tą umową wiąże się prawo do wyłącznego korzystania z utworu.

Umowa powinna zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Pola eksploatacji

Kluczowe dla obu rodzajów umów jest określenie pól eksploatacji, na których odbywa się korzystanie z utworu. Co do zasady, pola eksploatacji powinny zostać precyzyjnie określone w umowie i nie można wskazywać pól eksploatacji, które nie są znane w momencie zawarcia umowy. Oto przykładowe pola eksploatacji (art. 50 prawa autorskiego):

W zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu – wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
W zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami , na których utwór utrwalono – wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
W zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w pkt. 2 – publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.

Co należy wziąć pod uwagę przy dokonywaniu wyboru między umową licencyjną a umową o przeniesienie praw autorskich?

Zarówno twórca utworu, jak i korzystający z niego przy podejmowaniu decyzji o tym, na jaką umowę się zdecydować powinni wziąć pod uwagę szereg okoliczności.

Twórca utworu powinien w szczególności rozważyć:

Jakie ma plany związane ze swą twórczością? Czy zamierza wykorzystywać ten utwór w przyszłości?
Czy zamierza osiągać korzyść majątkową z tego tytułu stale czy jednorazowo?
Czy jego utworem może być zainteresowana większa grupa osób?
Czy zamierza udoskonalać swój utwór?
Czy zamierza zawierać sam umowy licencyjne z korzystającymi z jego utworu czy zawrze jedną umowę o licencję wyłączną i dopuści tym samym sublicencje?

Korzystający z utworu powinien w szczególności rozważyć: